Het internet staat vol met foto’s. Regelmatig plukken mensen een foto van het internet bijvoorbeeld voor gebruik op hun eigen website of voor gebruik op social media. Gewoon omdat het een leuke en/of mooie foto is die past bij wat men wil communiceren. Wat veel mensen niet weten, is dat dit niet zomaar mag.
Auteursrecht
Op een foto rust in principe auteursrecht. Om auteursrecht te kunnen verkrijgen, dient een werk over een eigen, oorspronkelijk karakter te beschikken. Er moet dus creativiteit voor nodig zijn en het werk mag niet ontleend zijn aan een ander werk. Auteursrecht ontstaat automatisch en er is dus geen aanvraagprocedure bij een officiële instantie benodigd, zoals bij een merkregistratie wel het geval is.
Op grond van de Auteurswet heeft een auteursrechthebbende het uitsluitend recht om het werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel alleen met voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende. Wanneer je dus een foto van iemand anders wilt gebruiken, heb je dus altijd toestemming nodig. Anders maak je inbreuk op het auteursrecht van de maker en handel je onrechtmatig.
Portretrecht
Wanneer er ook nog eens een persoon op de foto die je wilt gebruiken, staat afgebeeld, heb je soms ook te maken met het portretrecht. In sommige gevallen mag een foto niet worden gepubliceerd zonder de toestemming van degene die op de foto staat.
Van een portret is sprake als iemand herkenbaar is afgebeeld. Daarbij zijn niet alleen de gelaatstrekken van belang, maar bijvoorbeeld ook een typerende lichaamshouding, bepaalde attributen of de omgeving. Als het gezicht van de geportretteerde onherkenbaar is, maar uit andere aspecten kan men de identiteit afleiden, dan kan er toch sprake zijn van een portret in de zin van het auteursrecht.
Wanneer een portret in opdracht is gemaakt, is altijd toestemming van de afgebeelde persoon nodig. De maker van het portret heeft wel het auteursrecht, maar ook hij mag het portret niet openbaar maken zonder toestemming van de geportretteerde. Derden moeten voor openbaarmaking van een in opdracht gemaakt portret dus toestemming vragen aan zowel de geportretteerde als de maker van het portret.
Als een portret niet in opdracht is gemaakt, mag het in beginsel vrij gepubliceerd worden. Tenzij de afgebeelde persoon een ‘redelijk belang’ heeft om zich tegen openbaarmaking van zijn portret te verzetten. Vaak gaat het dan om een privacybelang of soms om een financieel belang (bijvoorbeeld bij (bekende) personen die geld kunnen verdienen met hun portret).
In het geval twijfel is het dus verstandig om altijd vooraf toestemming te vragen.
i-Depot
Wanneer je de maker van een foto bent is het soms lastig om dit te bewijzen. Wanneer er een conflict ontstaat, kan het echter heel belangrijk zijn om dit te kunnen bewijzen. Een i-Depot is een door Europese rechters aanvaard wettelijk bewijsmiddel dat jouw werk voorziet van een datumstempel. Let wel, een i-Depot is géén intellectueel eigendomsrecht en biedt niet dezelfde bescherming. Door middel van een i-Depot kan je echter wel aantonen vanaf welk moment jouw werk of idee bestaat.
Standaard is een i-Depot niet openbaar voor derden. Je kunt er echter voor kiezen om een i-Depot openbaar te maken. Bijvoorbeeld om investeerders of partners te vinden voor het uitwerken of het op de markt brengen van jouw idee of om derden te laten weten dat je de bedenker bent van een bepaald idee.
Een openbaarmaking van een i-Depot kan er voor zorgen dat derden geen octrooi of modelrecht kunnen aanvragen met betrekking tot jouw werk of idee. Indien je echter later een octrooi- of modelrecht wilt aanvragen, kan het openbaar maken van het i-Depot de nieuwheid schaden waarmee je de mogelijkheid om bescherming te verkrijgen op basis van een octrooi- of modelregistratie kunt verliezen.
Kortom, wees voorzichtig met het gebruiken van foto’s van derden en vraag bij twijfel altijd vooraf toestemming. Ben je zelf de maker van een foto of een ander werk leg dit dan zekerheidshalve vast in een i-Depot. Merkenbureau Registreermijnmerk kan je hierbij helpen.
Heb je vragen over het auteursrecht, een i-Depot of misschien een merk- of modelregistratie aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.
